Su, taşıyabildiği çeşitli organik ve inorganik maddeler ile mikroorganizmalar sebebiyle aynı zamanda birçok hastalığın da kaynağı olabilmektedir. Bu sebeple su sistemlerinde uygun koşullarda denetimli su ulaştırılmaktadır. Bu bağlamda su sistemlerinde parazit kontrolü yapmak oldukça önemlidir. Bulaşıcı bir hastalığa karşı korunmak için su sistemlerinde parazit oluşumları hassas şekilde takip edilmelidir. Parazit kontrolleri yaparken su sistemlerinde dikkat edilmesi gereken bir hastalıkta giardiadır. Çeşitli testlerle sağlanan giardia kontrolü sayesinde buna sebep olan parazit sulardan uzaklaştırılmaktadır.
Giardia Nedir?
Parazit olarak kendini gösteren giardia nedir? Giardia intestinalis adlı parazitin neden olduğu hastalığa giardiazis hastalığı denir. Çeşitli testlerle kontrol edilebilen bir husustur. Bulaşıcı bir hastalık olan giardia, sulardan geçebilir. İnce bağırsakta meydana gelen bu parazit, genelde belirti göstermemektedir. Ancak kronik ya da akut ishale neden olması sebebiyle ortaya çıkmaktadır. Bu hastalık insanlarda patojen bir tür olarak kendini göstermektedir. Farklı hayvan türlerinde de infeksiyona neden olmaktadır.
Giardia kontrol edilmediğinde hasta olan veya hasta olmadan bu paraziti bağırsaklarında taşıyan yani portör durumunda olan insanların dışkılarından bulaşmaktadır. Bu sebeple içme sularında özellikle bu parazitin çeşitli testlerle test edilmesi gerekmektedir. Bu parazit dışkı yoluyla bulaşıyor ancak su ile bağlantısını da merak ediyor olabilirsiniz. Giardia kontrolü yaptırmadan önce bu parazitin hangi yollarla geçtiği konusunda mutlaka bilinçli olmalısınız.
Giardia parazitinin en önemli özelliği; bağırsak dışındaki bir ortamda kist yapısına bürünmektedir. Bu sayede uzun süre canlı bir mikroorganizma olarak kalabilmektedir. Bu nedenle insandan insana bulaşma olasılığı uygun olmayan ve denetimsiz sulardan kaynaklanmaktadır. Denetimsiz şekilde sokakta satılan sular, ruhsatsız sular ve kuyu suları gibi çeşitli sulardan bu hastalık geçebilmektedir. Ayrıca yeterince yıkanmamış sebze ve meyvelerin tüketilmesi de bir risk faktörü oluşturmaktadır. Uygun olmayan şekilde pişirilen sokak yiyecekleri de bu parazitin vücudunuza geçmesine sebebiyet vermektedir.
Giardia Testi Nedir? Nasıl Yapılır?
Giardia Antijeni olarak bilinen bu test sayesinde sulardan ve sokak yiyeceklerinden geçen giardia parazitinden korunabilirsiniz. Giardia lambia insan ve hayvanları enfekte eden bir proozon olarak bilinmektedir. Çoğu hastalar asemptomatiktir. Bu sebeple ishal gibi semptomlar oluşursa şüphe duyulmaktadır. 12 ila 20 günlük bir inkübasyon periyodunun ardından hastalık bulaşabilir. Bu bulaş döneminde ise hastalarda bulantı, titreme, ateş, soğuk algınlığı, karın ağrısı ve ani sulu diyare gözlenmektedir.
Bu enfeksiyonun ortaya çıkmasında parazit alımından sonraki ilk 1. ve 4. hafta önemlidir. Enfeksiyonun meydana gelmesinde 10 kist oluşumundan daha azı yeterlidir. Eğer enfeksiyon oluştuysa antibiyotik ilaçlar tedavi olarak uygulanmaktadır. Peki giardia enfeksiyonunu tespit etmek için hangi testler yapılmalıdır?
Bu enfeksiyonda giardia kontrolü yapmak için bazı testler uygulanmaktadır. Giardia kontaminasyonu için kullanılan çeşitli test metotlarında şüpheli giardia kirliliğini doğrulamaya yönelik sonuçlar alınmaktadır. Ancak buna rağmen su kaynaklarında giardianın saptanması oldukça zordur. Bu hastalığın testi yapılırken yaklaşık 10 litre kadar suyun filtrelenmesi ve kistlerin mikroskobik incelenmesi gerekmektedir. Bu mikroskop görüntülemesi sayesinde kapsamlı bir sonuç alınmaktadır. Ayrıca PCR testi de Giardia lamblia varlığının gösterilmesi için tercih edilen bir metot olarak kullanılmaktadır. Laboratuvarlarda konvansiyonel mikroskobik yöntem olarak ELISA VE IFA yöntemlerinin yanı sıra sularda bulunabilecek patojen parazitlerin saptanması için PCR optimizasyonu çalışmaları yapılmaktadır.
Giardia Nasıl Temizlenir?
İçme sularında giardia parazitinin dezenfeksiyonunun yapılması oldukça önemlidir. Suda sağlığa zarar veren bu parazitin dezenfeksiyonu yapılarak arıtılmış bir su tüketimi sağlanmalıdır. Giardia kontrolü sayesinde içme suları arıtılmaktadır. Bu sayede temizlenmiş şekilde tüketime sunulmaktadır. Bu parazitin suda yerleşmesi sonucunda bazen standart klorlama yetersiz kalmaktadır. Klorlu dezenfeksiyon ile giardia kistlerinin eliminasyonları azalmayabilir. Bu sebeple daha güçlü sterilizasyonlar yapılmalıdır.
Su sistemlerinde giardia temizliğinde;
- Standart klorlama
- Yavaş kum filtrasyon yöntemi
- Kimyasal koagülasyon filtreleme
İşlemleri uygulanmaktadır. Tüm bu parazitleri sulardan temizlemek için özellikle yavaş kum filtrasyonları, kimyasal koagülasyon filtreleri gibi kapsamlı temizlik yapan filtrasyon ve sedimentasyon işlemleri uygulanmaktadır. Eğer evinizde evcil hayvan besliyorsanız dışkı ile bulaş yolunu önlemek için hayvanların ihtiyacını gördüğü tuvalet kaplarının içleri hijyenik bir şekilde temizlenmesi gerekmektedir. Bunu yaparken de ağartıcı çözelti gibi ürünler kullanabilirsiniz. Enfekte olan bir evcil hayvanınız varsa semptomlar geçene kadar onu izole edebilirsiniz.
Ayrıca Cryptosporidium, Salmonella, Lejyonella, Giardia gibi parazitler su hijyeninde fazlaca üzerinde durulması gereken parazitlerdir. Özellikle, Cryptosporidium enfekte olmuş sularda yüzen kişilerde oldukça sık görülmektedir. Sürekli su kenarında bulunanlar, yürüyüş yapanlar, kamp yapanlar, yüzen kişiler bu parazite karşı oldukça önlem almalıdır. Kistler dışkı yoluyla atılarak yaşam döngüsüne devam ettiği için bu parazitler su kenarlarında sık bulunan kişileri enfekte edebilmektedir. Parazitler tedavi edilmediğinde bağırsağa giderek kişide hastalık meydana gelmektedir. Özellikle çok hızlı yayılan giardia parazitine vücut sağlığınız için çok dikkat etmeniz gerekmektedir. Bu sebeple özellikle giardia kontrolü ile içme sularında bu parazit dikkatle incelenmektedir.
