Şehirleşmeyle birlikte daha küçük alanlarda daha çok insan birlikte yaşamaya başladı. Bu birlikte yaşamın doğurduğu pek çok ihtiyaç bulunmaktadır. Bu ihtiyaçlardan en önemlisi de atıkların giderilmesi ihtiyacıdır. Katı atıklar, sıvı atıklar hatta gaz atıklar zararsız hale getirildikten sonra uygun ortamlara aktarılmalıdır. Konuya bu şekilde bir giriş yaptık çünkü Nötralizasyon tankı ne işe yarar sorusunun cevabı burada devreye giriyor. Nötralizasyon tankı, pek çok sistemdeki atık suyu adı üstünde nötralize etmeye yaramaktadır. Bu tank, kısaca atık suların zararsız hale getirilmesi işlevini yerine getirmektedir.
Nötralizasyon Tankı Nedir?
Yukarıda kısaca değinmiş olduğumuz gibi bu tanklar, suyu baz haline getirerek zararlı bileşenlerinden korumaktadır. Bu hale getirilmiş atık su artık rahatlıkla tahliye edilebilmektedir. Bu sebeple nötralizasyon tankının doğru materyallerden oluşmuş olması çok önemlidir. Bu konuda bir mevzuat da bulunmakta ve tankların üretiminde bu mevzuata uygunluk şart koşulmaktadır. Gerek iş yeri gerek asitli su çıkışı fazla olan tesislerde nötralizasyon tankı şart olduğu gibi mevzuata uygun olması da bir gerekliliktir.
Eğer tank gerekli koşulları sağlamazsa hem sistem zarar görecek hem de doğaya ciddi şekilde zarar verilmiş olacaktır. Bu gibi durumlardan kaçınmak amacıyla doğru nötralizasyon tankının kullanımı ve gerekli bakımları aksatılmadan yapılmalıdır. Dilerseniz bu noktada bir de doğru nötralizasyon tankının hangi özelliklerine sahip olması gerektiğini kısaca listeleyelim:
Nötralizasyon Tankının Özellikleri Nasıl Olmalıdır?
- Öncelik mevzuata uygunluktur. Mevzuata uygun olmalıdır.
- Tercihen kurulumu ve kullanımı kolay olmalıdır.
- Bakım ve temizliğinin kolay olması da olası sorunları en aza indirecektir.
- En önemlisi de nötralizasyon tankının malzemesidir. HDPE veya PP olmalıdır.
- Kapak cıvatalarının paslanmaz olması tercihen çelik olması avantajlıdır.
- Tankın içeriği de mutlaka kireç taşı ve nötralizasyon granüllerini içermelidir.
Kısaca bu özellikler iyi ve kullanılabilir bir tankta olması gereken özelliklerdir. Fiyatının da uygun olması özellikle işletmeler için tercih kaynağı olacaktır. Fakat ucuz olması için merdiven altı diye tabir edilen ürünlerden de kaçınmak gerekmektedir. Bunu da satın alınan şirketi tanıyarak sağlayabilirsiniz.
Kullanım Alanları
Tankın işlevlerine ve kullanım örneklerine geçmeden önce kullanım alanlarına dair kısa liste sunalım:
- Yoğuşmalı sistemler
- Akü depolama alanları
- Pek çok laboratuvar
- Ve asitli atık suyun çıktığı tüm işletmeler
Konumu ve yeri nasıl olursa olsun, suyun asidik bir şekilde tahliye edilmesi ve doğaya salınması doğru değildir. Bu konuda mevzuata uyulması için suyu nötralize ederek tahliye etmek bu işletmeler için bir zorunluluktur.
Nötralizasyon Tankı Ne İşe Yarar?
Konu içerisinde başlangıçtan bu yana kısım kısım işlevlerden de bahsettik. Fakat bir başlık altında nötralizasyon tankı ne işe yarar sorusuna da yanıt verelim. Konuyu örneklendirerek genişletelim.
Kimyasal ve tıbbi atıklarda asidik bir su veya asitle su buharının karşımı ortaya çıkmaktadır. Ortaya çıkan bu asidik kimyasal direkt olarak tahliye edilememektedir. Çünkü bu kadar asidik bir sıvı çevreye ciddi zararlar vermektedir. Bu zararı ortadan kaldırmak için sıvının asitlik düzeyi ortadan kaldırılmakta ve nötralize edilmektedir. Bunun için en uygun yöntem ise asidik olan bu sıvının kalsiyum karbonat içeriği olan kireç taşı ile temas ettirilmesidir. Nötralizasyon tankı içerisinde bazı bölmelerin bulunduğu bir tanktır. Bu bölmelere uygun şekilde kireç taşları yerleştirilmektedir. pH düzeyi düşük olan oldukça asidik sıvılar bile bu kireç taşları sayesinde tanka girdiklerinde hızla nötralize olmaktadırlar.
Tankın içeriği sayesinde sıvılar, pH seviyesi 3-4 aralığında bile olsa, pH 6-8 aralığına yani nötr düzeye ulaşmaktadır.
Nötralizasyon Tankı Kullanım Örneği
Bir süreç halinde nötralizasyon tankının kullanımını olabildiğince kısa bir şekilde, kok fabrikaları üzerinden örnekleyecek olursak:
- Kok fabrikalarında yan ürünler işletilirken ortaya çıkan atıksular, amonyaklı su tankında depolanmaktadır. Buradan da ön çöktürme tanklarına aktarılmaktadır.
- Ön çöktürme ile yağı ve katranı ayrılan atıksu dengeleme tanklarına alınmaktadır. Buradan bir de uçucu gazların ayrılması işlemi için stripper tanklarına aktarım sağlanmaktadır.
- Katılardan, yağlardan ve uçucu gazlardan arınan atıksu, bu sefer flotasyon tankına aktarılmaktadır.
- Tam olarak burada devreye artık nötralizasyon tankı girecektir. Çünkü savaklanan su biyolojik arıtma için gerekli olan sıcaklık ve pH değerlerine ulaştırılmalıdır. Bu değerleri de nötralizasyon tankı sağlamaktadır.
- Kok fabrikaları için atık suyun son durağı bu tanklar değildir. Buradan sonra 2 kademeli biyolojik arıtma sistemine aktarılan atıksu sürecine kısa bir süre daha devam etmektedir.
Kok fabrikalarından aldığımız bu örneği sonuca ulaşmadan nihayete erdirdik. Çünkü örneklemin sebebi asitliği gidermesi amacıyla kullanılan nötralizasyon yöntemini anlatmaktı.
Kullanım alanlarından da bahsetmiş olduğumuz bu tanklar, elbette yalnızca bu şekilde kullanılmamaktadır. Diğer kullanım alanları da örnekte verildiği gibi bir sürecin parçası olarak yer almaktadır.
Nötralizasyon Tankı Zorunlu Mu?
Tankın kullanım alanları ve işlevleri sırasıyla detaylandırılmıştır. Bu haliyle kullanımı hem doğa için hem de atık mücadelesi için gereklidir. Gereklilik sonucunda ise zorunluluk hali ortaya çıkmıştır.
İçme suyu arıtma tesisleri teknik usuller tebliği bu zorunluluğu beyan etmektedir. Üçüncü bölüm: İçme suyu arıtma tesisi ünitelerine ilişkin esaslar, ön dezenfeksiyon madde 14. Bu maddede nötralizasyon ünitesinin zorunluluğundan bahsedilmiştir. Madde 16’da da bahsedilen nötralizasyon işlemleri ve atık su ile ilgili olan diğer kısımlarda da mevzuat nötralizasyon tankını zorunlu kılmıştır.
Aksi halde doğaya asidik bir şekilde salınan sıvılar, ortamdaki canlı popülasyonunu tehdit etmektedir. Ayrıca döküldüğü yere bağlı olarak kuraklaştırma ve buna bağlı pek çok soruna da yol açmaktadır.
Nötralizasyon Tankı Kullanırken Nelere Dikkat Edilmelidir?
Öneminden ve mevzuatından bahsettikten sonra kullanımda nelere dikkat edildiğine de göz atmakta fayda var.
- Tank özelliklerinde kalsiyum karbonattan oluşan kireç taşları barındırdığını belirtmiştik. Bu kireç taşlarındaki kalsiyum karbonat oranı mutlaka %90’dan fazla kalsiyum karbonat içermelidir.
- Zamanla kireç taşları bazik özelliklerini yitirmektedir. Bu sebeple düzenli pH ölçümleri yapılmalıdır. pH değerinin düştüğü gözlenirse kireç taşı eklemeleri yapılmalıdır.
- Tanktaki kalsiyum karbonatın zamanla azalması tuz açığa çıkarmaktadır. Bu tuz kimyasal reaksiyon için risk oluşturmasa da tankta birikmektedir. Bu birikime izin verilmeden temizlenmelidir. Aksi takdirde sıvı akışında azalma görülmektedir.
Nötralizasyon tankları, medeniyetimizin atık suyunu zararsız hale getirmede rol oynamasıyla önemli bir yer tutmaktadır. Bu önemli yere insanlık olarak gereken değeri vermek bizim üzerimize düşüyor. Daha temiz bir doğa ve daha sağlıklı sistemler için bu konuda bilgi sahibi olmalı, gerekli alanlarda bu ürünleri en iyi şekilde kullanmalıyız.