Su Ayak İzi Nedir?

Su ayak izi bir mal ya da hizmetin üretilmesinde tüketilen suyun miktarını tanımlamaktadır. Bir tüketim göstergesi olarak kabul edilen bu kavram bir malın ya da hizmetin bütün üretim aşamalarında tüketilen su miktarını da kapsamaktadır. Üretim sırasında kullanılan kavramlar ise sanal su veya gizli sudur. Su insanların yaşamlarını devam ettirebilmeleri için olmazsa olmazdır. Bundan dolayı insanların ilk var oldukları günden bu yana yaşamlarını su kaynaklarının olduğu yerlerde devam ettirdikleri görülmektedir.

Bir insanın vücudunun %60-70’i sudan oluşmaktadır. Aynı şekilde dünyanın %71’i de su ile kaplıdır. Dünyada bu kadar çok su olması hepsinin kullanılabiliyor olduğunu ifade etmemektedir. Dünyada bulunan su kaynaklarının %97,5’i okyanus ve denizlerde tuzlu su olarak bulunuyor. Kalan %2,5 oranında su tatlı sudur. Tatlı su kaynaklarının doğru ve verimli kullanılması insanların ilerleyen yıllarda su kıtlığı yaşamasının önüne geçecektir.

Su Ayak İzi Nedir?

su ayak izi

Bu kavramın incelemesinde mal ve hizmetin sağlanması sırasında tüketilen su olarak tanımlandığı görülmektedir. Bunun yanında bir kişinin günlük yaşamında kullandığı su miktarını da temsil etmektedir. Bu kavram 2002 yılında Hollanda’nın Twente Üniversitesinde su yönetim profesörü olan Arjen Hoekstra tarafından kullanılmıştır. O yıllardan bu yana yapılan çalışmalar ile şirketlerin, sektörlerin olduğu gibi kentlerin, ilçelerin, köylerin ve bireylerinde su ayak izleri hesaplanmaya başlanmıştır.

Su ayak izi hesaplaması temiz ve tatlı suyun daha verimli kullanılması amacını taşımaktadır. Dünyadaki tatlı su kaynaklarına tüm insanların eşit olarak erişim sağlayamadığı bilinmektedir. Yapılan çalışmalar suya eşit erişimi de amaçlıyor. Bunun yanında ilerleyen yıllarda yaşanma ihtimali olan su sıkıntılarının önüne geçmeyi de amaçlamaktadır.

Su Ayak İzi Rengi Neyi İfade Eder?

su ayak izi rengi neyi ifade eder

Su ayak izi rengi kullanılan suyun miktarını ölçmenin yanında ne için ve nerede tüketildiğini de ortaya koymaktadır. Bu aşamalarda kullanılan ve tüketilen su için farklı renk kodları kullanılmaktadır. Bu renk kodları ile aynı zamanda tüketilen suyun kaynağını ve türünü belirlemekte de etkili olmaktadır. Üç grupta toplanan renkler mavi, yeşil ve gri olarak adlandırılmaktadır. Her renk aslında kullanıldığı kaynakları da ifade etmektedir.

Mavi Su Ayak İzi Nedir?

Yüzey ve yeraltı su kaynaklarına mavi su kaynakları adı verilmektedir. Mavi su ayak izi nedir sorusuna cevap olarak da yüzey ve yeraltı su kaynaklarından bir malın üretimi sırasında kullanılan su miktarı verilebilmektedir. Mavi su kaynakları tüketilmenin ardından geri dönüşerek tekrar kullanılabilir. Geri dönüşümü için örneği bir tarım ürününün sulanması olarak verilebilmektedir.  Sulu tarımda, evsel, sanayi üretimlerinde kullanılmaktadır.

Yeşil Su Ayak İzi Nedir?

Yeşil su; yağmur sularını ifade etmektedir. Bir malın ya da hizmetin üretilmesi aşamasında kullanılan yağmur suyu miktarıdır.

Bilindiği gibi aslına su kaynakları katı, sıvı ve gaz hallerinde form değiştirerek miktarını korumaya devam etmektedir. Su kaynaklarında var olan suyun buharlaşması ve daha sonra yağış halinde tekrar yeryüzüne düşmesi ile yeşil su oluşmaktadır. Bunun yanında yaşanan iklim değişiklikleri ve küresel ısınma nedeniyle her bölgenin aldığı yağış miktarı da değişmektedir.

Gri Su Ayak İzi Nedir?

Bu tanımda gri su; mal ve hizmetlerin üretimi sırasında oluşan kirliliğin ortadan kaldırılması için kullanılan suyu ifade etmektedir. Gri su ayak izi nedir incelendiğinde ise bunun üretimde kullanılarak kirletilen su değil kirlenen çevrenin ve malzemelerin temizliği için kullanılan su olduğu görülmektedir. Gri ayak izi kesinlikle üretimde kullanılarak kirletilen suyu ifade etmemektedir. Bu anlamda yanlış anlaşılmaların olduğu görülmektedir.

Su Ayak İzi Hesaplama

su ayak izi hesaplama

Dünya su kaynaklarının verimli kullanmalıyız. İlerleyen yıllarda sudan yoksun olmamak için işletmelerin ve bireylerin bu hesaplama işlemini yapması gerekiyor. Bu şekilde yapılacak hesaplama özellikle kişiler için kesin sonuçları vermez. Buna rağmen yaklaşık olarak günlük kullanılan miktarı öğrenebiliriz.  Günlük kullanılan miktarın öğrenilmesi ile birlikte su israfının önüne geçebiliyoruz. Böylece suyun verimli kullanılması mümkün oluyor. Su ayak izi hesaplama işlemini Dünya Sağlık Örgütü sitesinden ya da Birleşmiş Milletler sitesinden ücretsiz olarak yapılabiliyor. Yapılan hesaplama ile bireylerin bilinçlenmesi ve gereksiz su tüketiminin azaltılması amaçlanmaktadır.

Bu süreci tanımlayalım:

  • İşletmeler için yapılan ayak izi hesaplama sonuçlarına bakılır.
  • Suyun çok kullanılmasına neden olan unsurlar tespit edilir.
  • Bunların düzeltilmesi için gerekli adımlar işleme alınır.

Su Ayak İzini Azaltmak İçin Neler Yapabiliriz?

su ayak izini azaltmak için ne yapabiliriz

İşletmelerin su ayak izlerinin azalması için üretimlerinde kullandıkları su miktarını azaltmak önemli. Bunun gibi aynı zamanda gri ayak izi oluşturmalarına neden olan kirliliği de azaltmak gerekiyor.  Bizlerin, üretim sırasında daha az su kullanacak teknolojiyi geliştirmemiz bir çözümdür. İşletmeler için özel hesaplamalar çevre mühendisleri tarafından yapılarak çözümler geliştirilmektedir.  Biz bireyler için ise ayak izinin azaltılması adına yapabileceğimiz basit birkaç önlem var.  Bireyler ise su ayak izlerini azaltmak için şu önlemleri alabilirler:

  • Konuttaki su kaçaklarının tespit edilerek su kaçağının önlenmesi
  • Tıraş olurken ve dişleri fırçalarken musluğun kapatılması
  • Meyve ve sebzeleri akan suyun altında değil su dolu bir kapta yıkamak
  • Çamaşır makinelerini tam doldurarak kullanmak
  • Çamaşırları ve bulaşıkları elde değil makine de yıkamak
  • İhtiyacınız kadar kıyafet alın
  • Daha az et tüketin, kırmızı et yerine beyaz et tercih edin.

Bu önlemler neticesinde esas isteğimiz olan su ayak izlerini azaltma gündemini gerçekleştirebiliriz. Bu noktada su ayak izi sorunundan etkilenenler olarak görevlerimizi yerine getirmemiz gerekmektedir.

Paylaş :

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir