Ultrafiltrasyon Nedir? Neden Yapılır?

Ultrafiltrasyon kavramının pek çok kaynakta UF kısaltmasıyla yer aldığını belirterek başlayacağımız yazımıza, bu kavramın tanımıyla devam edelim. UF, en sade haliyle bir elek mantığında çalışmaktadır. Sıvı içerisindeki gözle görülemeyen katı maddelerin ayrıştırılarak sıvının daha homojen bir halde elde edilmesi şeklinde ifade edilmektedir.

Ultrafiltrasyon Ne Demek?

UF olarak kısalan ‘ultrafiltrasyon ne demek?’ diye sorulacak olursa, bu kavramın bir tür damıtma yöntemi olduğunu söylemek mümkündür. İçerisine katı içerikler karışan su ve sıvıların ayrıştırılması prensibine dayanmaktadır. Ultrafiltrasyon teknolojisi yüksek maliyeti nedeniyle evlerde kullanılmaya pek elverişli bir su arıtma yöntemi değildir. Şebeke suları ve kuyu sularında kullanılmaktadır. Aynı zamanda diyaliz makinesi olarak bilinen kan temizleme cihazında da kullanılan bir sistemdir. Bu sistem, daha küçük çaplarda ise ev ve iş yerlerindeki su arıtma cihazlarında kullanılmaktadır. Filtrelerin atıklardan zarar görmemesi için ön filtre olarak işlev görmektedir.

Ev tipi küçük arıtma cihazları için elbette mini boyları olan UF sistemlerinin sanayide kullanılma nedeni vardır. Bu neden; yüksek maliyetine karşın sağladığı yarardır. Meyve suyu üretimi, süt ve peynir temizlenmesi gibi amaçlarla kullanılmaktadır.

Ultrafiltrasyon Neden Yapılır?

Bu sistem özellikle katı atığın çok fazla olduğu sıvıları arıtmada kullanılmaktadır. Böylelikle sonraki filtrenin zarar görmesini önlemektedir. UF sisteminin, ev tipi arıtma cihazlarında kullanılmasının nedeni de budur. Sular içerisinde olan katı atık miktarı fazla olduğunda diğer filtreleme sistemleri için ağır olan bu atıklar, UF’nin dayanıklı filtreleriyle temizlenebilmektedir. Dolayısıyla kan temizleme için kullanılan diyaliz makinelerinde de bu sebeple kullanılmaktadır. UF, aynı zamanda protein tozu üretiminde de vardır. Gıda maddelerinin ayrıştırılmasında tercih edilen UF teknolojisi, protein tozunu dibe çökmesiyle sonuçlanmaktadır. Bu sayede dibe çöken protein tozu ayrıştırılarak ticari amaçlarla kullanılabilmektedir.

Ultrafiltrasyon Nerelerde Kullanılır?

UF teknolojisinin endüstriyel kullanıma daha uygun bir teknoloji olduğunu belirtmek gerekir.

  • Konsantre meyve suyu, protein tozu üretimi gibi gıda sektörlerinde kullanılmaktadır. UF sisteminin aynı zamanda diyaliz makinelerinde kullanıldığından bahsetmiştik. Bunların yanında, yine gıda sektöründe sütlerin birtakım bakterilerden ayrıştırılmasına da olanak sağlamaktadır. Sütle birlikte peynir üretiminde de yaygınlıkla kullanılmaktadır. Elbette ki bizim asıl odak noktamız bunlar değildir.
  • Ultrafiltrasyon teknolojisinin ev ve iş yerlerindeki kullanım alanına geçelim. Maliyetinin yüksek olması nedeniyle evlerde pek kullanışlı değildir. Ters ozmos adı verilen su arıtma sistemlerinde ön filtre gibi kullanılmaktadır.
  • Şebeke suyunun içerisindeki ağır metaller ve diğer gözle görünemeyen katı atıklar ters ozmos tipi geleneksel su arıtma sistemlerinin (lavabonun altına takılan filtreli sistem) membranlarına ciddi zararlar vermektedir. UF teknolojisinden yararlanılarak ön eleme yapılmaktadır. Böylelikle ters ozmos tipi su arıtma cihazları daha uzun süre kullanılabilmektedir. Her bir tüp filtrenin 1 ton suyu filtreleyebilmesini sağlayan sistem ultrafiltrasyondur.

Ultrafiltrasyon Sistemi Nasıl Çalışır?

En çok endüstriyel amaçlarla kullanılmaktadır. Ayrıca gıda sektörünün de tercihidir. Ultrafiltrasyon sisteminin çalışma mantığı ise bir mikro damıtma sistemi olarak anlatılabilir. Bu sistemi biraz daha teknik anlatmak gerekir. UF sisteminin moleküler difüzyon yani moleküllerin dağılmasını sağlayan teknolojisi ve sonrasında uyguladığı basınç ile yüksek moleküler yapıdaki katı atıkları sistemde askıda kalmaktadır. Daha sonra küçük moleküllere sahip olan sıvıların filtreden geçmektedir. Tıpkı bir elek gibi çalışan ultrafiltrasyon sistemi, evlerde kullanılan geleneksel su arıtma cihazlarında ön filtre amacıyla tercih edilmektedir. Yüksek moleküler yapıdaki zehirli metaller, ters ozmos tipi arıtma membranlarına zarar verebilmekte iken, UF sistemi sayesinde büyük moleküller arıtma cihazına ulaşmadan elenmektedir. Bu da evlerdeki arıtma cihazlarının kullanım ömrünü uzatmaktadır.

Genellik 5 ya da 6 tüp filtresi bulunan ters ozmos arıtma cihazlarının bir tanesi 1 ton suyu arıtabilmektedir. Toplamda 5 ya da 6 ton su bu filtreler yardımıyla temizlenmektedir. Eğer ultrafiltrasyon ön filtresi olmasaydı, muhtemelen bu cihazlar toplamda 1 ton suyu ayrıştırabilirdi. Mikro boydaki katı atıkların geçmesini önlemek amacıyla 0.03 milimetreye kadar daraltılabilen genişlikte elekleri bulunan UF sisteminden, yalnızca su molekülleri geçebilmektedir. Diğer tüm iri moleküle sahip atıklar ve metaller süzgecin altında kalmaktadır.

Paylaş :